Lęk separacyjny u psa – jak sobie z nim radzić

Lęk separacyjny u psa może być wynikiem trudnej przeszłości lub pojawić się nagle, szczególnie na skutek niezdrowej więzi z opiekunem. Ważne jest szybkie rozpoznanie problemu, wdrożenie pewnych praktyk lub skonsultowanie sytuacji z behawiorystą. Jak radzić sobie z lękiem separacyjnym u psa?

Lęk separacyjny pojawia się u psa, kiedy ten zostaje sam w domu lub jest odizolowany od ukochanej osoby. Zwierzę nie rozumie, że właściciel za jakiś czas wróci – boi się zostać sam. Emocje często przeradzają się w ataki paniki i niesamowity stres. Zaburzenia lękowe pojawiające się u psa stanowią problem nie tylko dla właściciela, ale przede wszystkim dla zwierzęcia. Skąd się bierze lęk separacyjny? Przyczyn może być wiele.

Jedna z teorii uwzględnia wpływ genów na możliwość rozwoju zaburzeń lękowych. Mimo, że badania wykazują częstsze występowanie problemu u kundelków, nie chodzi o rasę psa, a o jego rodziców. Szczeniaki urodzone z suki, która zmagała się z dużym stresem podczas ciąży będą miały większe predyspozycje do lęku separacyjnego i innych zaburzeń zachowania.

Istotne dla rozwoju psa są pierwsze tygodnie jego życia i warunki, w jakich dorastał. Niewystarczająca opieka ze strony matki może wpływać na rozwój zaburzeń lękowych. Właśnie dlatego mocno podkreśla się, by nie odseparowywać szczeniąt od suki przez pierwsze osiem tygodni ich życia. Wczesny etap życia jest kluczowy także ze względu na potrzebę socjalizacji psa – wszystko, co wydarzy się w tym okresie może odcisnąć piętno na psychice zwierzęcia. Zarówno pozytywne, jak i negatywne wspomnienia z pierwszych tygodni życia zostają w jego pamięci i mają wpływ na zachowanie.

Pierwsze kilka tygodni życia psa ma znaczenie także z innych względów. To czas na naukę samodzielności i przyzwyczajenie zwierzęcia do spędzania czasu w samotności. Suka coraz częściej opuszcza wspólne legowisko i zajmuje się sobą. Dzięki temu małe uczą się bycia niezależnymi, a ich lęk związany z samotnością zmniejsza się. Ciągłe przebywanie w stadzie może wpływać na zaburzenia emocjonalne w późniejszym życiu, kiedy pies zostanie rozdzielony z rodzeństwem lub zostanie w domu bez właściciela.

Jako właściciel psa również możesz przyczynić się do kształtowania jego osobowości. Usamodzielniaj psa stopniowo! Dużym błędem będzie pozostawienie go samego na kilka godzin zaraz po przywiezieniu do nowego domu. Zwierzę nie poradzi sobie z emocjami i lękiem. Istnieje też drugi scenariusz, który może negatywnie wpłynąć na rozwój lęku separacyjnego. Pozostawanie z psem bez przerwy i przenoszenie na niego całej swojej uwagi przyczyni się do stworzenia niezdrowej więzi.

Przyczyną lęku separacyjnego mogą być także, szczególnie w przypadku dorosłych psów, traumatyczne przeżycia. Nie zawsze będzie to przemoc fizyczna. Mogą to być również wydarzenia związane z dużymi zmianami w życiu psa – przeprowadzka, narodziny dziecka, czy przygarnięcie kolejnego zwierzęcia.

Odczuwanie silnego stresu i lęku wiąże się z potrzebą rozładowania emocji. Jak? Przez gryzienie przedmiotów, wycie i szczekanie, nerwowe bieganie, zjadanie swoich odchodów i agresywne zachowania. Silną potrzebą psa z lękiem separacyjnym jest wydostanie się z mieszkania i zatrzymanie właściciela na miejscu. Długotrwały stres może prowadzić do apatii, depresji, nerwowego wylizywania sierści, a nawet samookaleczania.

Przeczytaj również: Jakie emocje odczuwają psy?

Zachowanie psa zdeterminowane jest przez jego styl życia, a reakcja na lęk nie zawsze będzie taka sama. Należy też pamiętać, że nie każde stereotypowe zachowania będą wskazywać na zaburzenia emocjonalne. Gryzienie przedmiotów i nadmierna ruchliwość mogą świadczyć na przykład o tym, że pies potrzebuje na co dzień więcej ruchu i stymulacji. Jeśli nie masz pewności, obserwuj dokładnie swojego podopiecznego i w razie wątpliwości skonsultuj jego zachowanie z psim behawiorystą.

Zachowaj spokój i uzbrój się w cierpliwość – sytuacja nie zmieni się z dnia na dzień. Będzie wymagała zarówno od Ciebie, jak i od psa, dużo wysiłku i konsekwencji. Pamiętaj, że Twój pies mocno odczuwa emocje i atmosferę panującą w domu. Twoje zachowanie będzie kluczowe w całym procesie. Czego nie należy robić w przypadku psa z lękiem separacyjnym?

• • Nie karz za zachowanie. Tylko pogłębisz psi stres.
  • Nie zostawiaj psa w domu na długie godziny. Nauka zostawania samemu musi być stopniowa.
  • Nie zmieniaj nagle rytuałów, które obowiązują w Waszym domu. Rób to stopniowo.
  • Nie stosuj żadnych leków bez konsultacji z behawiorystą i weterynarzem! Możesz tylko zaszkodzić swojemu psu.

Zacznijmy od tego, że nie nauczysz swojego psa samodzielności w jeden dzień. To proces, który będzie trwał i ciężko jest przewidzieć, jak długo. Niektóre psy nie będą miały problemu z zostawaniem samemu w domu, inne mogą potrzebować nawet kilkunastu miesięcy, by dobrze zrozumieć sytuację. Co możesz zrobić, by pomóc zwierzęciu w tej trudnej sytuacji?

W opanowaniu emocji Twojego przyjaciela pomoże także wprowadzenie do Waszego życia pewnych rytuałów związanych z Twoim wyjściem i powrotem do domu. Przed opuszczeniem mieszkania nie poświęcaj psu więcej czasu niż zwykle – nie mów do niego słodkim głosem, nie głaszcz go, nie inicjuj zabawy. To tylko pobudza psa i zachęca do aktywności. Jeśli teraz wyjdziesz, przyczynisz się do ogromnej frustracji swojego zwierzęcia i konieczności rozładowania emocji. Najczęściej przez gryzienie butów lub innych elementów garderoby. Rytuałem wyjścia może być także przygotowanie psu zabawki, którą się zajmie. Mata węchowa, kongo czy zabawka na inteligencję będzie czymś, co pomoże zwierzęciu się skupić i odciągnąć myśli od sytuacji. Możesz też zadbać o to, by Twój przyjaciel miał przy sobie ulubioną maskotkę.

Ta sama reguła dotyczy powrotu i przywitania. Wybuch pozytywnych emocji nauczy zwierzę niespokojnego czekania na Twój powrót i wylewne przywitanie. Pies nie będzie potrafił zrelaksować się w czasie Twojej nieobecności.

Rytuały nie muszą dotyczyć wyłącznie wchodzenia i wychodzenia z domu. Ważny jest także w miarę stały plan dnia – poranne wstawanie, śniadanie, spacer i czas dla siebie.

Przeczytaj również: Jak bawić się z psem?

Uważasz, że to słodkie, kiedy Twój pies chodzi za Tobą krok w krok? To może być jeden z sygnałów sugerujący rozwój lęku separacyjnego. Zwierzę potrzebuje Twojej pomocy w usamodzielnieniu się – wyznacz taki moment dnia, w którym w ogóle nie będziesz interesować się swoim przyjacielem. Brak interakcji ma być znakiem dla psa, że teraz każdy ma czas dla siebie i powinien zająć się sobą.

Chociaż wydaje się to okrutne, pomaga nauczyć psa samodzielności i odpoczynku. W kolejnych etapach spróbuj wychodzenia do innego pokoju bez swojego pupila. Pies ma zrozumieć, że jesteśmy za ścianą, nie dzieje nam się krzywda i w każdej chwili możemy wrócić.

W leczeniu lęku separacyjnego bardzo pomocne jest zwiększenie psiej pewności siebie. Możesz to zrobić poprzez ćwiczenia z psem, wykorzystanie różnych zabawek i psich łamigłówek. Wybieraj zadania trudne, ale możliwe do wykonania. Dzięki temu poczucie wartości zwierzęcia poprawi się i wpłynie na większą pewność podczas nieobecności właściciela.

Ucząc psa wiary we własne możliwości, zadbaj także o jego poczucie bezpieczeństwa. Pamiętaj, że Twój pies musi mieć swoje miejsce! To właśnie w nim będzie czuć się spokojniej i swobodniej.